Loftræsting fyrir varmaendurnýtingu og loftræstingu fyrir orkunýtingu geta veitt hagkvæmt loftræstikerfi sem einnig dregur úr raka- og hitatapi.
Kostir hita- og orkuendurnýtingar loftræstikerfa
1) þeir draga úr hitatapi svo minna hitainntak (frá öðrum uppruna) þarf til að hækka innihitastigið upp í þægilegt stig
2) minni orka þarf til að flytja loft en til að hita það
3) þessi kerfi eru hagkvæmust í tiltölulega loftþéttri byggingu og þegar þau eru sett upp sem hluti af nýbyggingu eða meiriháttar endurbótum – henta þau ekki alltaf vel til endurbóta
4) þau veita loftræstingu þar sem opnir gluggar eru öryggisáhætta og í gluggalausum herbergjum (td innri baðherbergi og salerni)
5) þau geta starfað sem loftræstikerfi á sumrin með því að fara framhjá varmaflutningskerfinu og einfaldlega skipta út innilofti fyrir útiloft
6) þau draga úr raka innandyra á veturna, þar sem kaldara útiloft hefur lægri hlutfallslegan raka.
Hvernig þeir virka
Loftræstikerfi fyrir varma- og orkunýtingu eru loftræstikerfi með loftræstingu sem samanstanda af tveimur viftum – ein til að draga loft inn að utan og ein til að fjarlægja gamaldags innra loft.
Loft-til-loft varmaskipti, sem venjulega er settur upp í þakrými, endurheimtir varma úr innra lofti áður en það er losað að utan og hitar inn loftið með endurheimtum hita.
Hitaveitakerfi geta verið skilvirk. BRANZ framkvæmdi tilraun í prófunarhúsi og kjarninn endurheimti um 73% af þeim hita úr lofti frá útstreymi - í samræmi við dæmigerða 70% skilvirkni fyrir krossflæðiskjarna. Nákvæm hönnun og uppsetning eru mikilvæg til að ná þessu skilvirknistigi - raunveruleg skilvirkni getur farið niður fyrir 30% ef ekki er tekið rétt tillit til lofts og hitataps. Við uppsetningu er mikilvægt að stilla útdráttar- og inntaksloftstreymi í jafnvægi til að ná sem bestum skilvirkni kerfisins.
Helst, reyndu aðeins að endurheimta hita úr herbergjum þar sem lofthiti er verulega yfir útihitastigi, og skilaðu hlýja ferska loftinu í vel einangruð herbergi svo hitinn tapist ekki.
Varmaendurheimtarkerfi uppfylla kröfuna um loftræstingu fyrir ferskt útiloft í byggingarregluákvæði G4 loftræstingu.
Athugið: Sum kerfi sem draga loft inn í hús frá þakrými eru auglýst eða kynnt sem varmaendurheimtarkerfi. Loft frá þakrými er ekki ferskt útiloft. Þegar þú velur hitaendurnýtingarloftræstikerfi skaltu ganga úr skugga um að fyrirhugað kerfi hafi í raun hitaendurheimtarbúnað.
Loftræstikerfi fyrir orkunýtingu
Orkuendurnýtingarloftræstikerfi eru svipuð og varmaendurvinnslukerfi en þau flytja vatnsgufu jafnt sem varmaorku og stjórna þannig rakastigi. Á sumrin geta þeir fjarlægt hluta af vatnsgufunni úr rakahlaðinni útiloftinu áður en það er flutt inn; á veturna geta þau flutt raka sem og hitaorku yfir í kaldara og þurrara útiloftið sem kemur inn.
Orkuendurnýtingarkerfi eru gagnleg í umhverfi með mjög lágu rakastigi þar sem frekari raka gæti verið nauðsynleg, en ef þörf er á að fjarlægja raka skaltu ekki tilgreina rakaflutningskerfi.
Stærð kerfis
Í byggingarreglugerðinni um loftræstingu utandyra er gerð krafa um loftræstingu fyrir upptekin rými skv NZS 4303:1990 Loftræsting fyrir viðunandi loftgæði innandyra. Þetta stillir hraðann á 0,35 loftskipti á klukkustund, sem jafngildir því að skipt sé um þriðjung alls lofts í húsinu á klukkutíma fresti.
Til að ákvarða stærð loftræstikerfisins sem þarf, reiknaðu innra rúmmál hússins eða hluta hússins sem þarf að loftræsta og margfaldaðu rúmmálið með 0,35 til að fá lágmarksrúmmál loftbreytinga á klukkustund.
Til dæmis:
1) fyrir hús með 80 m gólfflötur2 og innra rúmmál 192 m3 – margfalda 192 x 0,35 = 67,2 m3/klst
2) fyrir hús með 250 m gólfflötur2 og innra rúmmál 600 m3 – margfalda 600 x 0,35 = 210 m3/klst.
Rúmgangur
Loftrás verður að gera ráð fyrir loftstreymisviðnámi. Veldu stærstu lögun sem möguleg er þar sem því stærra sem þvermál leiðslunnar er, því betra er loftflæðisafköst og því minni loftflæðishljóð.
Dæmigert rásastærð er 200 mm í þvermál, sem ætti að nota þar sem hægt er, minnka í 150 eða 100 mm þvermál rásir að loftopum eða ristum ef þörf krefur.
Til dæmis:
1) 100 mm loftop í lofti getur veitt nægu fersku lofti í herbergi með 40 m innra rúmmáli3
2) fyrir stærra herbergi ættu bæði útblásturs- og útblástursloftar eða -rist að vera að lágmarki 150 mm í þvermál – að öðrum kosti væri hægt að nota tvo eða fleiri 100 mm loftop í þvermál.
Rúmgangur ætti að:
1) hafa innra yfirborð sem er eins slétt og mögulegt er til að lágmarka loftstreymisviðnám
2)hafa lágmarksfjölda beygja sem mögulegt er
3) þar sem beygjur eru óhjákvæmilegar, hafa þær eins stórt þvermál og mögulegt er
4) hafa engar kröppar beygjur þar sem þær geta valdið verulegu loftstreymisviðnámi
5) vera einangruð til að draga úr hitatapi og hávaða í rásum
6) hafa þéttivatnsrennsli fyrir útblástursrásina til að fjarlægja raka sem myndast þegar hitinn er fjarlægður úr loftinu.
Loftræsting fyrir hitaendurheimt er einnig valkostur fyrir eins manns herbergi. Það eru einingar sem hægt er að setja upp á útvegg án þess að þurfa leiðslu.
Að- og útblástursloftar eða grillar
Finndu loftræsti- og útblástursop eða rist til að hámarka afköst kerfisins:
1) Staðsetjið aðrennslisop í stofum, td stofu, borðstofu, vinnustofu og svefnherbergjum.
2) Staðsetjið útblástursloft þar sem raki myndast (eldhús og baðherbergi) þannig að lykt og rakt loft dregist ekki í gegnum stofurnar áður en það er hleypt út.
3)Annar valkostur er að staðsetja loftræstingu sitt hvoru megin við húsið með útblásturslofti á ganginum eða miðsvæðis í húsinu þannig að ferskt, heitt loft berist út í jaðar hússins (td stofur og svefnherbergi) og rennur í gegnum miðlæg útblástursloft.
4) Finndu innrennslis- og útblástursloftin í nokkurri fjarlægð í herbergjum til að hámarka fersku, heita loftflæðið í gegnum rýmið.
5) Finndu útblástursloftið og útblástursloftið nægilega langt í sundur til að tryggja að útblástursloftið sé ekki dregið inn í ferskt loftinntakið. Ef mögulegt er skaltu staðsetja þá á gagnstæðum hliðum hússins.
Viðhald
Helst ætti að þjónusta kerfið árlega. Að auki ætti húseigandinn að sinna reglulegu viðhaldskröfum sem framleiðandi tilgreinir, sem getur falið í sér:
1) Skipta um loftsíur 6 eða 12 mánaðarlega
2) Þrif utan á hettum og skjáum, venjulega 12 mánaðarlega
3) að þrífa varmaskiptaeininguna annað hvort 12 eða 24 mánaðarlega
4) að þrífa þéttivatnsrennslið og pönnur til að fjarlægja myglu, bakteríur og sveppi 12 mánaðarlega.
Ofangreint efni kemur af vefsíðunni: https://www.level.org.nz/energy/active-ventilation/air-supply-ventilation-systems/heat-and-energy-recovery-ventilation-systems/. Takk.
